RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ TARAMA TESTİ NEDİR, NASIL UYGULANIR?

Rahim ağzı kanseri taraması nedir?

Rahim ağzı (serviks) kanseri taraması (smear ya da Pap smear testi), rahim ağzı hücrelerinde kansere yol açabilecek anormal değişiklikleri bulmak için kullanılır. Tarama, Pap testini, Human papilloma virüsü (HPV) adı verilen bir virüsün test edilmesini veya her ikisini içerebilir.

Pap veya HPV testi sırasında ne olur?

Her iki test türü için de doktorunuzun rahim ağzınızın yüzeyinden hücreler alması gerekecektir. Bunu yapmak için vajinanıza nazikçe “spekulum” adı verilen bir cihaz yerleştirilir. Cihaz, doktorun rahim ağzını görebilmesi için vajinanızın duvarlarını itmeye yardımcı olur. Ardından, hücreleri rahim ağzınızın yüzeyinden hafifçe kazımak için küçük bir alet kullanılır. Alet, küçük bir spatula veya fırçaya benzer. Bu biraz rahatsız edici olabilir, ancak genellikle acıtmaz.

Rahim ağzı kanseri taramasına ne zaman başlamalıyım?

21 yaşına geldiğinizde Pap testi yaptırmaya başlamanız önerilir. Bazı uzmanlar, 25 yaşından itibaren Pap testleri yerine HPV testlerini önermektedir. Ancak bu seçenek pek çok yerde mevcut olmayabilir.

Cinsel olarak aktif olsanız da olmasanız da, Pap testlerini önerilen yaşta yaptırmaya başlamalısınız. Ayrıca, daha genç yaşta cinsel olarak aktif olsanız bile 21 yaşından önce rahim ağzı kanseri taramasına başlamanıza gerek yoktur.

Pap veya HPV testine hazırlanmak için ne yapmalıyım?

Hazırlanmak için özel bir şey yapmanıza gerek yoktur. Bazen Pap testinden önce 2 gün boyunca cinsel ilişkiye girmemeleri veya vajinalarına bir şey koymamaları (ilaç) gerektiğini duyarlar, ancak bu tarz hazırlıklar gerekli değildir ve test sonuçlarını etkilemez. Bununla beraber testi adet görmeyi beklemediğiniz zamanlarda planlamanız uygun olabilir.

Rahim ağzı kanseri için ne sıklıkla taranmalıyım?

Testin yapılma sıklığı, kaç yaşında olduğunuza ve geçmiş Pap testlerinizin sonuçlarının ne olduğuna bağlıdır.

• 21-29 yaşları arasındaysanız, her 3 yılda bir Pap testi yaptırmanız gerekir. Veya doktorunuz bunun yerine HPV testi önerirse, 25 yaşından itibaren her 5 yılda bir test yaptırmalısınız.
• 30 yaşında veya daha büyükseniz, her 3 yılda bir Pap testi yaptırabilirsiniz. Diğer seçenekler, her 5 yılda bir HPV testi veya 5 yılda bir Pap ve HPV testi birlikte (ko-test) yaptırmaktır.

65 yaşında veya daha büyükseniz, aşağıdaki durumlarda Pap testi yaptırmayı bırakabilirsiniz:

• 65 yaşına gelene kadar düzenli olarak Pap testleri yaptırdınız ise+
• Son 10 yılda arka arkaya 3 normal Pap testiniz varsa veya 2 normal sonuçlanan Pap ve HPV testiniz varsa (en son test son 5 yıl içinde olmalı)

Rahim ağzı kanseri taraması dışındaki nedenlerle de Pap testi yaptırabilirsiniz. Örneğin, anormal vajinal kanamanız varsa, doktorunuz nedenini bulmaya çalışmak için bir Pap testi yapabilir.

Histerektomi (rahim alınması) geçirmişsem rahim ağzı kanseri taraması yaptırmam gerekir mi?

Rahminizi çıkarmak için “histerektomi” adı verilen bir ameliyat geçirdiyseniz, doktorunuza taramaya devam etmeniz gerekip gerekmediğini sorun. Histerektomiden sonra, aşağıdaki durumlarda muhtemelen taramaya ihtiyacınız yoktur:

• Rahim ağzınız rahiminizle birlikte çıkarılmışsa ve
• Operasyon öncesinde veya operasyonun patoloji sonucunda rahim ağzı kanseriniz veya kanser öncü lezyonunuz yoksa

Emin değilseniz, doktorunuz taramaya devam etmeniz gerekip gerekmediğini belirlemenize yardımcı olabilir.

Doç. Dr. Beril Gürlek