Üçüncü trimester olarak adlandırılan 28-40 gebelik haftaları arasındaki dönemde yapılan muayenelerde mevcut tıbbi durumunuza ve fetüsün sağlığına bağlı olarak değişmekle birlikte aşağıdakiler kontrol edebilir:
- Mevcut herhangi bir semptom veya rahatsızlık
- Kilonuz ve kilo değişiminiz
- Kan basıncınız (tansiyonunuz)
- İdrar tahlili (preeklampsi veya gebelik zehirlenmesini gösterebilen bir protein olan albümini ve diyabetik hiperglisemiyi gösterebilen glikozu araştırmak için yapılır.)
- Fetüsün büyümesi, boyutu ve gelişiminin, pozisyonunun ve fetal kalp atışının ultrasonografi ile değerlendirilmesi
Üçüncü üç aylık döneme başladığınızda, sağlık uzmanınız veya ebeniz doğum öncesi kontrollerinizin aylıktan iki haftada bir olacak şekilde değiştirecektir. 36. gebelik haftasından sonra ise kontroller haftada bir kez planlanabilir. Bu program, tıbbi durumunuza, fetüsün büyümesine ve gelişmesine ve sağlık uzmanınızın tercihine bağlı olacaktır.
Gebeliğin sonraki haftalarına doğru (yaklaşık 38. haftadan itibaren), serviksin genişlemesi ve silinmesini belirlemek için şart olmamakla beraber pelvik muayene yapılabilir. Hekiminiz veya ebeniz de herhangi bir kasılma olup olmadığını soracak ve doğum eylemi ve doğum prosedürlerini sizinle tartışacaktır.
ÜÇÜNCÜ TRİMESTER: NE BEKLENMELİ?
Üçüncü üç aylık dönem, bebeğinizin doğumuna hazırlanırken sizde doğuma ve yeni başlayacak hayatınıza hazırlanmaya başlarsınız. Fetüs ağırlık ve boyut olarak büyümeye devam ederken, vücut sistemleri de olgunlaşmayı tamamlamaktadır. Kilo almaya devam etmeniz hareketlerinizi yavaşlattıkça ve yalancı doğum kasılmaları (Braxton-Hicks kasılmaları olarak adlandırılır) yaşamaya başladıkça daha fazla rahatsız hissedebilirsiniz.
Üçüncü üç aylık dönemde, büyük güne hazırlık olarak doğum dersleri almaya başlamak iyi bir fikirdir. Bu özellikle hiç doğum deneyimi olmayan ilk gebelikler için çok önemlidir.
ÜÇÜNCÜ TRİMESTER: VÜCUDUNUZDAKİ DEĞİŞİKLİKLER
Son üç aylık dönemde, doğum tarihleri yaklaştıkça bazı kadınlar giderek daha fazla rahatsız olurlar. Fetüs büyüdükçe ve karın boşluğunu doldurdukça, bazı anneler derin nefes almakta veya gece uyku için rahat poziasyon almakta zorluk çekerken, bazı kadınlar ise bebeklerinin gelişini beklerken herhangi bir rahatsızlık hissetmezler.
Aşağıdakiler, üçüncü trimesterde yaşayabileceğiniz değişikliklerin ve semptomların bir özetidir:
- Fetüsünüz vücut ısısını yayar ve artan cilt sıcaklığından dolayı kendinizi sıcak hissetmenize neden olur.
- Mesaneye artan basınç nedeniyle tekrar sık idrara çıkmaya başlarsınız.
- Fetüs, kanı kalbe geri döndüren ana damara baskı yaptıkça kan basıncı yani tansiyonunuz düşebilir.
- Gebeliğe adaptasyon için artan kan miktarı, kanda protein oranını azaltarak ayak bileklerinde, ellerde ve yüzde şişme veya ödem olarak da adlandırılan duruma neden olabilir.
- Artan hormon uyarımı nedeniyle saç kökleriniz güçlenir, kollarınızda, bacaklarınızda ve yüzünüzde saçlar büyümeye başlayabilir. Saçların yapısı daha kalın hale gelir.
- Bacak krampları daha sık olabilir.
- Braxton-Hicks kasılmaları (yalancı doğum), doğum yaklaştıkça daha sık ve düzensiz aralıklarla gerçekleşmeye başlayabilir.
- Karın, göğüs, uyluk ve kalçada cilt çatlakları görünebilir.
- Kolostrum (göğüslerde anne sütü gelene kadar bebeği besleyen sıvı) meme uçlarınızdan sızmaya başlayabilir.
- Kuru, kaşıntılı cilt gerilmeye devam eder.
- Libido (cinsel dürtü) azalabilir.
- Cilt pigmentasyonu, özellikle yüzdeki koyu cilt lekeleri daha belirgin hale gelebilir.
- Kabızlık, mide ekşimesi ve hazımsızlık devam edebilir.
- Normal vajinal akıntıdan daha fazla mukus içeren beyaz renkli vajinal akıntınız (lökore) artacaktır.
- Sırt ağrıları devam edebilir ve yoğunluğu artabilir.
- Hemoroidler devam edebilir ve ciddiyeti artabilir.
- Bacaklardaki varisli damarlar genişlemeye devam eder ve bunlara bağlı oluşan ağrı şiddetini arttırabilir.
ÜÇÜNCÜ TRİMESTER: FETAL GELİŞİM
Son üç aylık dönemde, fetüsünüz boyut ve ağırlık olarak büyümeye devam eder. Akciğerler hala olgunlaşmaya devam eder. Fetüs kendini baş aşağı konumlandırmaya başlar. Son üç aylık dönemin sonunda, fetüs yaklaşık 48 ila 53 cm uzunluğundadır ve ortalama olarak 2700 ila 4000 gr ağırlığındadır.
Üçüncü üç aylık dönemde fetal gelişim şunları içerir:
- Fetüs görebilir ve duyabilir.
- Beyin gelişmeye devam eder.
- Böbrekler ve akciğerler olgunlaşmaya devam eder.
- haftada baş, pelvik bölgeye yerleşmeye başlar.
- Bebeğin kafatasının kemikleri doğum kanalından geçişi kolaylaştırmak için yumuşak kalır.
- Pek çok bebek için gözlerin irisleri barut mavisidir. Kalıcı göz rengi doğumdan birkaç gün veya birkaç haftaya kadar netleşmeyecektir.
- Fetüs başparmağını emebilir ve ağlama özelliğine sahiptir.
- 38 ila 40 hafta arasında, fetüsün lanugo’su (vücutta ve uzuvlarda ince, yumuşak tüyler) neredeyse tamamen kaybolur.
- 38 ila 40. haftada akciğerler tamamen olgunlaşır.
- Bebeğin cilt yüzeyi, kremsi, koruyucu bir madde olan vernix caseosa (veya kısaca vernix olarak adlandırılır) ile kaplıdır.
- Fetal baş, gebeliğin son birkaç haftasında genellikle aşağıya doğru döner ve vajinal doğum pozisyonu alır.
Doç. Dr. Beril Gürlek