Rahim ağzı kanseri taraması nedir?
Rahim ağzı kanseri taraması (smear ya da Pap smear testi), rahim ağzı hücrelerinde kansere yol açabilecek anormal değişiklikleri bulmak için kullanılır. Tarama, Pap testini, Human papilloma virüsü (HPV) adı verilen bir virüsün test edilmesini veya her ikisini içerebilir.
Anormal rahim ağzı kanseri tarama test sonuçlarına ne sebep olur?
Rahim ağzı kanserinin ana nedeni HPV enfeksiyonudur. Birçok HPV türü vardır. Bazı türler serviks, vulva, vajina, anüs ve penis kanseriyle ilişkilendirilmiştir. Bazıları ayrıca baş ve boyun kanserine de neden olabilir. Bu HPV türleri, kanser için “yüksek riskli” türler olarak bilinir.
Çoğu rahim ağzı kanseri vakasına sadece iki yüksek riskli HPV türü neden olur – tip 16 ve tip 18. HPV ile enfekte olan hücreler mikroskop altında normal hücrelerden farklı görünür. Anormal değişiklikler hafif veya daha ciddi olabilir. Ciddi değişiklikler tedavi edilmezse kansere yol açabilir. [Kendinizi HPV’den korumayı öğrenmek için ‘Human Papilloma Virüsü (HPV) Aşılaması’ bölümüne bakın.]
HPV test sonuçları nasıl tanımlanır?
HPV testi sonuçları, serviks yani rahim ağzınızın yüksek riskli bir HPV türü ile enfekte olup olmadığını gösterir. Sonuçlar negatif veya pozitif olarak gelir:
Negatif bir HPV testi, kansere neden olma potansiyeli olan HPV türlerinden biri ile enfekte olmadığınız anlamına gelir.
Pozitif bir HPV testi, HPV enfeksiyonunuz olduğu anlamına gelir. Bu, şu anda kanser olduğunuz anlamına gelmez, ancak kanserin daha sonra gelişebileceğinin bir işareti olabilir. Karar vermek için ek testlerin yapılması gerekmektedir.
Anormal Pap testi sonuçları nasıl tanımlanır?
ASC-US — Bu sonuç Pap testi (smear) ile alınan servikal hücrelerde değişikliklerin bulunduğu anlamına gelir. Değişiklikler yüksek ihtimalle bir HPV enfeksiyonunun işaretidir. ASC-US, en yaygın anormal Pap testi sonucudur. ASC-US, önemi belirsiz atipik skuamöz hücreler anlamına gelir. “Skuamöz”, rahim ağzını örten dokuyu oluşturan hücre tipini ifade eder.Önemi belirsiz ifadesi de ileri değerlendirme gerektiği anlamını taşır. Bazen HPV haricindeki diğer servikal enfeksiyonlar da bu sonuca neden olabilir.
LSIL — LSIL, düşük dereceli skuamöz intraepitelyal lezyon anlamına gelir. Bu sonuç Pap testinde servikal hücrelerin hafif anormal değişiklikler gösterdiği anlamına gelir. LSIL genellikle kendi kendine kaybolan bir HPV enfeksiyonundan kaynaklanır.
HSIL — HSIL, yüksek dereceli skuamöz intraepitelyal lezyon anlamına gelir. Bu sonuç rahim ağzında LSIL’den daha ciddi değişiklikler olduğunu gösterir. LSIL’den prekanser ve kansere bağlı olma olasılığı daha yüksektir.
ASC-H — ASC-H, atipik skuamöz hücreler anlamına gelir. ASC-H, servikal hücrelerde HSIL varlığına ilişkin endişeleri artıran değişikliklerin bulunduğu anlamına gelir.
AGC — AGC, atipik glandüler hücreler anlamına gelir. Bu sonuç serviksteki glandüler hücrelerde kanser öncüsü olan veya kanser varlığına dair endişe uyandıran değişikliklerin bulunduğu anlamına gelir. Glandüler hücreler, rahim ağzının iç kanalını kaplayan dokuyu oluşturan başka bir hücre türüdür. Glandüler hücreler rahim içinde de bulunur.
Takipte hangi testler gerekli olabilir?
Pozitif bir HPV testiniz veya anormal bir Pap testi sonucunuz varsa, daha fazla tanısal teste ihtiyacınız olabilir. Rahim ağzı kanseri riskinize bağlı olarak aşağıdaki testler yapılabilir. Test, yaşınıza, ilk tarama testi sonucuna ve önceki test sonuçlarına bağlıdır. Takipte kullanılan testler aşağıdakileri içerir:
Refleks testi — Bir HPV testi yaptırdıysanız, HPV testi için kullanılan hücrelerden bir Pap testi yapılabilir. Pap testi yaptırdıysanız, Pap testi için kullanılan hücreler üzerinde bir HPV testi yapılabilir. Buna refleks testi denir. Bu yolla iki kez test vermek yerine aynı örnekten iki testte çalışılır.
HPV tiplemesi — Özellikle HPV tip 16 ve HPV tip 18’i arayan HPV testi tipidir. Bu iki tip çoğu rahim ağzı kanseri vakasına neden olur. Bu tür bir HPV testi, HPV tiplemesi olarak adlandırılır.
Tekrar testi — 25 yaşın altındaki hastalar için 6 ay veya 1 yıl içinde tekrar Pap testi yapılabilir. 25 yaş ve üstü hastalar için, bazı anormal test sonuçlarının takibi olarak HPV testi veya ko-testin tekrarlanması (HPV testi ve Pap testinin aynı anda yapılması) önerilir. Tekrar HPV testi veya ko-test, ilk test sonucunuza, yaşınıza ve önceki testlerin sonuçlarına bağlı olarak 1 yıl veya 3 yıl içinde yapılabilir.
Kolposkopi, biyopsi ve endoservikal örnekleme – Kolposkopi, bir büyütme cihazı ile serviksin muayenesidir. Smear sonucunuzda anormal hücre varlığı varsa, HPV 16 veya 18 saptandıysa veya gözle muayenede anormal görünümlü bir alan saptanırsa kolposkopi yapılır ve gerekirse aynı esnasda kolposkopi de şüpheli görülen alanlardan rahim ağzı biyopsi alınır. Biyopsi için küçük bir doku örneği alınır ve test için patoloji laboratuvarına gönderilir. Laboratuar testi, hücre değişikliklerinin ne kadar şiddetli olduğunu belirleyebilir. Aynı esnada rahim ağzının iç dokusu olan alandan endoservikal örnekleme de yapılabilir. Bu örneklemede, servikal kanaldan doku örneği almak için küçük bir fırça veya başka bir alet kullanılır. Bu işlem esnasında rahatsız hissi oluşabilir ancak şiddetli bir ağrı olmaz.
Endometriyal örnekleme – Özellikle smear sonucu AGC olarak raporlanan kadınlar da endometriyumdan (uterusun içini döşeyen doku) bir örnek alınır ve patoloji laboratuvarına gönderilir.
Biyopsi raporunda CIN yazıyor, bu ne anlama geliyor?
Servikal intraepitelyal neoplazi (CIN), servikal biyopsi sonuçlarını bildirmek için kullanılır. CIN, servikal hücrelerdeki gerçek değişiklikleri patolojik olarak açıklar. CIN 1, 2 veya 3 olarak derecelendirilir:
CIN 1, hücrelerdeki genellikle tedavi olmaksızın kendiliğinden kaybolan hafif (düşük dereceli) değişiklikler için kullanılır.
CIN 2, orta dereceli değişiklikler için kullanılır.
CIN 3, daha ciddi (yüksek dereceli) değişiklikler için kullanılır.
Orta ve yüksek dereceli değişiklikler ilerleyen dönemde kansere ilerleyebilir.
Anormal servikal hücreler nasıl tedavi edilir?
Genel olarak, anormal servikal hücreleri tedavi etmenin iki yolu vardır:
Eksizyonel tedavi – Doku rahim ağzından çıkarılır ve incelenmek üzere bir laboratuvara gönderilir. Sonuçlar, CIN’in gerçekten mevcut olup olmadığını ve varsa ne kadar şiddetli olduğunu söyleyebilir.
Ablatif tedavi — Anormal servikal doku tahrip edilir. Bu işlemde doku yakılarak tahrip edildiği için laboratuvara gönderilecek doku yoktur.
Eksizyonel tedavi türleri nelerdir?
Eksizyonel tedaviler şunları içerir ve genellikle anestezi altında yapılırlar:
Loop elektrocerrahi eksizyon prosedürü (LEEP) — Serviksin anormal alanlarını çıkarmak için elektrik akımı taşıyan ince bir tel halka kullanılır.
Konizasyon — Anormal hücreleri içeren rahim ağzının koni şeklindeki keskin bir bistüri yardımıyla bir parçası çıkarılır.
Ablatif tedavi türleri nelerdir?
Ablatif tedaviler şunları içerir:
Kriyoterapi — Anormal servikal dokuyu dondurmak için bir alet kullanılır, bu dokuyu daha sonra soyulur.
Lazer tedavisi — Odaklanmış bir ışık demeti, anormal servikal dokuyu yok etmek için kullanılır.
Tedaviden sonra daha fazla rahim ağzı kanseri taramasına ihtiyacım olacak mı?
Evet, rutin rahim ağzı kanseri taramasına devam etmelisiniz. Sahip olduğunuz anormal hücre değişikliklerinin türüne bağlı olarak daha sık tarama gerekebilir. İhtiyacınız olan tarama hakkında kadın doğum uzmanınız ayrıntılı bilgi verecektir.